De luchtkwaliteit is steeds meer in het nieuws. Je hebt vast wel eens gehoord of gelezen over stikstof- en fijnstof-maatregelen. Of over de impact van luchtwegvirussen als Q-koorts en COVID-19. Misschien heb je de discussie rond de uitstoot van het oudejaarsvuurwerk met belangstelling gevolgd of die over biomassacentrales en de impact van houtverbranding in open haarden. 

Langzaamaan worden we ons steeds meer bewust van de impact van luchtkwaliteit op onze gezondheid. Voor een best grote groep mensen met luchtwegaandoeningen is dit helaas de dagelijkse realiteit die de kwaliteit van hun leven beïnvloedt. Lees hier meer over de luchtkwaliteit in Eindhoven. 

Hoe is de luchtkwaliteit in het Vonderkwartier? Kunnen wij daar invloed op uitoefenen? Dat zijn 2 vragen die we misschien kunnen gaan beantwoorden. 

Momenteel wordt een nieuw luchtmeetnetwerk ILM 2.0 uitgerold. Op verzoek van de werkgroep Vogelzang wordt op de hoek Gagelstraat / Willemstraat dit najaar een nieuw meetstation geïnstalleerd. De verwachting is dat dit begin 2021 operationeel en toegankelijk is als open data op in elk geval het dataportaal Samen meten van RIVM.  Dit meetstation is laag 2 van het meetnetwerk. Laag 1 bestaat uit een aantal grote landelijke uitgebreide meetstations. Op basis van deze data en modellen ten aanzien van luchtstromingen en andere factoren kan fijnmazig bepaald worden wat de luchtkwaliteit is. De regionale gemeentes werken hierin samen met TNO, het RIVM en het UMC zodat de koppeling tussen gezondheid en leefklimaat gemaakt kan worden.

Een belangrijke pijler van dit project is om de maatschappelijke bewustwording door middel van burgerparticipatie te stimuleren. Hiervoor is een derde meetlaag gecreëerd die bestaat uit mobiele sensorkasten die lokaal kunnen worden ingezet. De gemeente gaat deze mobiele sensorkasten ter beschikking stellen aan actieve werkgroepen in Eindhoven inclusief hulp bij de interpretatie van de alle data. 

Vind je luchtkwaliteit ook zo belangrijk en wil je een steentje/ luchtje/adem/”iets ludieks” bijdragen in een nieuw op te richten werkgroep Luchtkwaliteit Vonderkwartier? Stuur dan een reactie naar luchtkwaliteit@vonderkwartier.nl . 

Hieronder volgt nog een lijst met nadere informatiebronnen: 

• Samen meten aan luchtkwaliteit: zie https://www.samenmetenaanluchtkwaliteit.nl/  en https://samenmeten.rivm.nl/dataportaal/ . Hier is te zien wat er al gemeten wordt; ook kan iedereen zijn sensoren toevoegen. Het beoogde regionale meetsysteem 2.0 zal ook daarop ontsloten worden.
• Rapportage RIVM “Gezonde leefomgeving, gezonde mensen” (zie https://www.rli.nl/publicaties/2018/advies/de-stad-als-gezonde-habitat ). Dit is de opmaat geweest om Gezondheid als afwegingscriterium op te nemen in de Omgevingswet. In de rapportage wordt uitgelegd hoe het zit met de gezondheidslast in Nederland, wat het aandeel is van milieubelasting, en hoe gezondheid kan bijdragen aan verbetering van People, Planet en Profit.

• Milieu-Gezondheid Risico-indicator (MGRi):
  • Zie https://www.gezondeleefomgeving.nl/instrumenten/MGR (Toelichting, Handleiding en Rekentool)
  • Zie de bijlage Regionale MGR kaart 2018 en voor de landelijke kaarten https://www.atlasleefomgeving.nl/kaarten?config=3ef897de-127f-471a-959b-93b7597de188&gm-z=3&gm-x=150000&gm-y=455000&gm-b=1544180834512,true,1;1553093826514,true,0.8; onder Kaarten/Gezondheid/Milieugezondheidsrisico
  • De gemeente Eindhoven heeft dit instrument met RIVM uitgetest als scenario onderzoeksinstrument. Dat is daartoe geschikt. Je kunt verdichten en tegelijk zorgen voor een lagere cumulatieve milieu-gezondheidslast, als je kiest voor substantieel meer lopen/fietsen, emissie-0 HOV ipv auto. Bijkomend voordeel is dat je potentiële leefruimte vrijspeelt omdat het ruimtelijk beslag van de auto afneemt (voor verplaatsen/parkeren). De gemeente gebruikt dit instrument in de regio de Regionale Verkeers Milieukaart als onderligger voor milieutoetsing lucht en geluid. Daarin zijn de actuele verkeersstromen beschikbaar.
  • Artikel RIVM: de gemeente Eindhoven heeft een bijdrage geleverd aan een artikel over de Milieu-Gezondheid Risico-indicator van RIVM. Daarin wordt ingegaan op de scenariostudie in Eindhoven. Het artikel is geplaatst in Nature today en in Atlas Leefomgeving: https://www.atlasleefomgeving.nl/nieuws/milieugezondheidsrisicos-mgr-van-overijssel-tot-eindhoven

• Buurtmonitor: beleving van inwoners over onder meer milieuthema’s: zie https://eindhoven.incijfers.nl/jive onder Data/Leefomgeving/Overlast bv info over beleving en zorgen over luchtkwaliteit (vanaf 2010) en Data/Leefomgeving/Onveiligheidsgevoelens

• Brabantse Omgevingsscan (BrOS): dit is een nieuw instrument van GGD-en Brabant. Daarin is belevingsinformatie te vinden van de inwoners op allerlei thema’s (bv. beleving van allerlei milieubronnen, zorgen over risico’s. BrOS: zie https://brabantscan.nl/ . De tool bevat jaarlijkse belevingsinformatie van inwoners (vanaf 2010) en inzicht in gezondheidstrends (obesitas, eenzaamheid, roken, etc.). Contactpersonen GGD Elly van de Dobbelsteen, Monique Mentjens, Pim Lamers, Inge van den Broek).
• Raad voor de leefomgeving, rapportage “De stad als gezonde habitat”(april 2018; zie  https://www.rli.nl/publicaties/2018/advies/de-stad-als-gezonde-habitat). Gaat over het belang van de openbare ruimte tot het verleiden tot gezond gedrag.